ท้องทะเลไทยกำลังเผชิญกับวิกฤตครั้งใหญ่ ปะการัง แนวปะการังอันงดงามใน อ่าวไทย กำลังเผชิญกับภัยคุกคามจาก อุณหภูมิน้ำทะเลที่สูงขึ้นอย่างรุนแรง เกินกว่าที่เคย ทำให้เกิดปรากฏการณ์ “ปะการังฟอกขาว”
จากผลงานวิจัยของ ศ.ดร.ศักดิ์อนันต์ ปลาทอง อาจารย์ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ผู้เชี่ยวชาญด้านการศึกษาความเปลี่ยนแปลงของทะเลไทย เสียงระฆังเตือนภัยดังก้องกังวานสะท้อนให้เห็นถึงสัญญาณอันตรายอย่างปะการังฟอกขาวที่กำลังคุกคามท้องทะเลไทย
ตั้งแต่ต้นปี พ.ศ. 2567 อุณหภูมิของน้ำทะเลไทยเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงอย่างรุนแรง สาเหตุหลักมาจากภาวะโลกร้อน ส่งผลต่อสภาพแวดล้อมทางทะเลโดยรวม กระแสน้ำในมหาสมุทรแปรปรวน กระทบต่อระบบนิเวศทางทะเล สัตว์ทะเล และแน่นอน ย่อมส่งผลต่อความมั่นคงทางอาหารของมนุษย์
“ปะการังฟอกขาว” การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและผลกระทบต่อระบบนิเวศ
ช่วงต้นปีที่ผ่านมา ชาวประมงและนักดำน้ำที่หมู่เกาะสิมิลันและจังหวัดสตูล ต่างประสบกับความตื่นตะลึง เมื่อพบเห็นสัตว์ทะเลลึกหลากหลายสายพันธุ์ปรากฏตัวขึ้นในเขตน้ำตื้น ปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นจากกระแสน้ำเย็นที่ลอยตัวสูงขึ้น ส่งผลให้สิ่งมีชีวิตและแร่ธาตุต่างๆ จากท้องทะเลลึก ถูกพัดพามาสู่น้ำตื้น สร้างความหวาดกลัวและความสงสัยให้กับผู้พบเห็น
ปัจจุบัน อุณหภูมิน้ำทะเลอันดามันที่สูงขึ้นจากสภาวะโลกร้อน กำลังส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศทางทะเลอย่างเห็นได้ชัด ปรากฏการณ์ที่หลายคนกำลังเผชิญคือ “แมงกะพรุนลอดช่อง” จำนวนมหาศาลที่ปกคลุมท้องทะเล ตั้งแต่จังหวัดสตูลไปจนถึงจังหวัดระนอง สาเหตุหลักมาจากการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิของน้ำทะเล ที่เอื้ออำนวยต่อการขยายพันธุ์ของแมงกะพรุน ส่งผลให้จำนวนประชากรของสิ่งมีชีวิตชนิดนี้เพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว
ผลลัพธ์ที่ตามมา คือความเสียสมดุลของระบบนิเวศ แมงกะพรุนจำนวนมากที่ลอยตัวอยู่ทั่วท้องทะเล กลายเป็นภัยคุกคามต่อสัตว์ทะเลชนิดอื่นๆ อาหารของพวกมันคือแพลงก์ตอนและสัตว์น้ำขนาดเล็ก ซึ่งเป็นแหล่งอาหารสำคัญของสัตว์ทะเลหลายชนิด การแย่งชิงอาหารจากแมงกะพรุน จึงส่งผลต่อโอกาสการดำรงชีวิตของสัตว์ทะเลเหล่านี้
ผลกระทบร้ายแรงจาก “น้ำทะเลร้อนจัด” คุกคามระบบนิเวศทางทะเล อาหารทะเล และวิถีชีวิตชาวเล
วิกฤตการณ์ “ปะการังฟอกขาว” กำลังคุกคามท้องทะเลไทย ส่งผลกระทบร้ายแรงต่อระบบนิเวศ สัตว์น้ำ และวิถีชีวิตของชาวประมง อุณหภูมิน้ำทะเลที่สูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้เกิดปรากฏการณ์ต่างๆ ดังนี้
1. หญ้าทะเลทยอยตาย ส่งผลต่อพะยูนและห่วงโซ่อาหาร:
- หญ้าทะเล บริเวณแถบเกาะลิบง จ.ตรัง กำลังทยอยตาย เนื่องจากน้ำทะเลแห้งเป็นเวลานานกว่าปกติ ส่งผลให้หญ้าทะเลบนผิวดินถูกแดดเผาจนเหง้าใต้ดินตาย
- พะยูน ในทะเลอันดามัน เผชิญปัญหาขาดแคลนแหล่งอาหาร เนื่องจากหญ้าทะเลซึ่งเป็นอาหารหลักของพะยูนกำลังลดลงอย่างมีนัยสำคัญ จากข้อมูลพบว่า จำนวนพะยูนในปีนี้ลดลงเหลือเพียง 30-40 ตัว จาก 180 ตัวในปีก่อน
- ห่วงโซ่อาหาร ทางทะเลถูกกระทบ สัตว์น้ำขนาดเล็กที่อาศัยอยู่ในหญ้าทะเลขาดแหล่งอาหาร ส่งผลต่อปริมาณสัตว์น้ำที่ชาวประมงจับได้
2. ชาวประมงได้รับผลกระทบ รายได้ลด ต้นทุนเพิ่ม:
- ปริมาณสัตว์น้ำ ที่ชาวประมงจับได้ลดลง ส่งผลต่อรายได้ของชาวประมงโดยตรง
- ชาวประมง จำนวนหนึ่งต้อง ขึ้นฝั่ง ไปหางานทำบนบก
- ชาวประมงชายฝั่ง ต้องออกเรือหาปลาไกลจากฝั่งมากขึ้น เนื่องจากปลาไม่มีแหล่งอนุบาล และอุณหภูมิน้ำทะเลในช่วงน้ำตื้นร้อนกว่าจุดที่เป็นน้ำลึก ส่งผลให้ ต้นทุนการทำประมงเพิ่ม
- เกิดปัญหาแย่งชิงทรัพยากรทางทะเล ระหว่างชาวประมงชายฝั่งกับเรือหาปลาขนาดใหญ่
- ผู้บริโภค อาจต้องซื้ออาหารทะเลในราคาสูงขึ้น
3. สาเหตุและแนวทางแก้ไข:
- สาเหตุหลัก ของปัญหา “น้ำทะเลร้อนจัด” มาจาก การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ โลกร้อน ส่งผลให้อุณหภูมิน้ำทะเลสูงขึ้น
- แนวทางแก้ไข ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน
- ภาครัฐ ควรมีนโยบายและมาตรการที่ชัดเจนในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก สนับสนุนการอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเล และส่งเสริมอาชีพประมงอย่างยั่งยืน
- ภาคเอกชน ควรมีส่วนร่วมในโครงการลดมลพิษ และสนับสนุนการวิจัยเพื่อหาแนวทางแก้ไขปัญหา “น้ำทะเลร้อนจัด”
- ประชาชน ควรปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก และร่วมรณรงค์ให้ทุกคนตระหนักถึงปัญหานี้
ปะการังไทยเผชิญวิกฤตฟอกขาวครั้งใหญ่ อุณหภูมิน้ำทะเลพุ่งสูง คาดเกิดในเมษายน!
“ศักดิ์อนันต์” ผู้เชี่ยวชาญด้านทะเล เผยสัญญาณอันตราย ปะการังไทยเสี่ยงฟอกขาวครั้งใหญ่ เปรียบเสมือนวิกฤตปี 2540 ซ้ำรอย หากอุณหภูมิน้ำทะเลพุ่งสูงต่อเนื่อง จากข้อมูลล่าสุด อุณหภูมิของน้ำทะเลไทย พุ่งสูงขึ้นกว่าเดิมถึง 1.5 – 2 องศา น่ากังวลยิ่งขึ้นคือ แนวโน้มอุณหภูมิยังคงเพิ่มสูงต่อเนื่อง โดยปกติ อุณหภูมิน้ำทะเลที่ 30 องศา ถือว่าร้อนจัด สัตว์น้ำเริ่มอพยพ หรือเสียชีวิตได้ง่าย คาดการณ์ว่าปรากฏการณ์ ปะการังฟอกขาว จะเกิดขึ้นในช่วงเดือนเมษายน 2567 โดยเฉพาะปะการังใน เขตน้ำตื้น แถบฝั่งอ่าวไทย ที่เผชิญกับอุณหภูมิน้ำทะเลที่ร้อนจัด โซนทะเลอันดามัน ยังมีโอกาสเสี่ยงน้อยกว่า เนื่องจากต้นปีมีกระแสน้ำเย็นไหลขึ้นมา ช่วยลดอุณหภูมิน้ำทะเล ประกอบกับความลึกของน้ำทะเลอันดามันที่มากกว่า
ผลกระทบร้ายแรงจาก ปะการังฟอกขาว ทะเลไทยเผชิญวิกฤต ภัยคุกคามต่อระบบนิเวศ เศรษฐกิจ และอนาคต
ท้องทะเลไทยกำลังเผชิญกับวิกฤตครั้งใหญ่ ปะการังฟอกขาวกำลังคุกคามแนวปะการังอันงดงาม ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศ เศรษฐกิจ และอนาคตของประเทศ ปะการังฟอกขาว เกิดขึ้นเมื่อปะการังขับไล่สาหร่ายซิมไบโอซิสที่อาศัยอยู่ภายในเนื้อเยื่อ สาเหตุหลักมาจากอุณหภูมิน้ำทะเลที่สูงขึ้น ผลที่ตามมาคือปะการังสูญเสียสีสัน อ่อนแอ และตายในที่สุด
ผลกระทบร้ายแรง
- ระบบนิเวศ: ปะการังเปรียบเสมือนป่าใต้น้ำ เป็นแหล่งที่อยู่อาศัย อาหาร และแหล่งอนุบาลสัตว์ทะเลนานาชนิด เมื่อปะการังตาย ระบบนิเวศทั้งระบบจะเสียสมดุล สัตว์ทะเลสูญเสียที่อยู่อาศัย ห่วงโซ่อาหารพังทลาย ส่งผลต่อความหลากหลายทางชีวภาพ
- เศรษฐกิจ: แนวปะการังดึงดูดนักท่องเที่ยวจากทั่วโลก สร้างรายได้มหาศาลให้กับประเทศไทย การสูญเสียปะการัง หมายถึงการสูญเสียแหล่งรายได้สำคัญ กระทบต่อธุรกิจการท่องเที่ยว ร้านอาหาร เกสต์เฮาส์ ชาวประมง และอาชีพอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
- อนาคต: ปะการังมีบทบาทสำคัญในการป้องกันชายฝั่งจากคลื่นลมแรง เมื่อปะการังตาย ชายฝั่งจะเสี่ยงต่อการกัดเซาะ ภัยธรรมชาติจะรุนแรงขึ้น ส่งผลต่อความปลอดภัยของชีวิตและทรัพย์สิน
