โลกของเรากำลังเผชิญกับวิกฤติโลกร้อน อุณหภูมิที่สูงขึ้น มลพิษทางอากาศ และปัญหาสิ่งแวดล้อมอื่นๆ ล้วนเป็นภัยคุกคามต่ออนาคตของเรา วันคุ้มครองโลก ซึ่งตรงกับวันที่ 22 เมษายน ของทุกปี เป็นโอกาสอันดีที่เราจะร่วมมือกันเพื่อแก้ไขปัญหาเหล่านี้
วันที่ 22 เมษายนของทุกปีเป็นวันคุ้มครองโลก โดยได้ถูกกำหนดขึ้นโดยโครงการสิ่งแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ (UNEP) เพื่อเป็นสัญลักษณ์แห่งการรวมพลังเพื่อปกป้องสิ่งแวดล้อม จุดประกายให้เกิดการตระหนักรู้ และกระตุ้นให้ผู้คนทั่วโลกหันมาใส่ใจ ร่วมอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ดูแลรักษาโลกของเราให้คงอยู่ต่อไป
จุดเริ่มต้นของ “วันคุ้มครองโลก”
ย้อนกลับไปในปี ค.ศ. 1970 “วันคุ้มครองโลก” ถือกำเนิดขึ้นครั้งแรกในสหรัฐอเมริกา เกิดเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญที่ปลุกกระแสความตื่นตัวด้านสิ่งแวดล้อม ผู้คนมากมายจากหลากหลายสาขาอาชีพ หลั่งไหลมารวมตัวกันเพื่อแสดงพลัง เรียกร้องให้มีการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมที่ทวีความรุนแรง
บทบาทของประเทศไทย
ในประเทศไทยวันคุ้มครองโลกถูกจัดขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2533 โดยริเริ่มจากโรงเรียนสอนภาษาสมาคมนักเรียนเก่าสหรัฐอเมริกา นับเป็นก้าวสำคัญที่จุดประกายให้เกิดการรณรงค์ กระตุ้นให้สังคมไทยหันมาให้ความสำคัญกับปัญหาสิ่งแวดล้อม
“ลดพลาสติก กู้วิกฤติโลกเดือด”
ในวันคุ้มครองโลก ปี พ.ศ. 2567 มาพร้อมแนวคิดธีม “Planet VS Plastics: ลดพลาสติก กู้วิกฤติโลกเดือด” มุ่งเน้นไปที่การลดปริมาณการใช้พลาสติก ซึ่งเป็นหนึ่งในสาเหตุหลักของปัญหาสิ่งแวดล้อม
“วันคุ้มครองโลก” ปีนี้ ตั้งเป้าหมายสำคัญ ดังนี้
- ลดการใช้พลาสติกจากกระบวนการผลิต ร้อยละ 60 ภายในปี ค.ศ. 2040
- ยุติ Fast fashion ที่ก่อให้เกิดขยะพลาสติกจำนวนมหาศาล
- ส่งเสริมการลงทุนในเทคโนโลยีและวัสดุที่เป็นนวัตกรรม เพื่อทดแทนการใช้พลาสติก
วันคุ้มครองโลกมิใช่แค่เพียงวันพิเศษ แต่เป็นสัญลักษณ์แห่งการรวมพลัง กระตุ้นเตือนให้ทุกคนตระหนักถึงหน้าที่และความรับผิดชอบต่อโลก ร่วมสร้างอนาคตที่ยั่งยืน
“เราทุกคนสามารถเป็นส่วนหนึ่งของการเปลี่ยนแปลง” เริ่มต้นได้ง่ายๆ จากการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ลดการใช้พลาสติก หันมาใช้ผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ร่วมรณรงค์และปลุกจิตสำนึกให้คนรอบข้าง
ขยะพลาสติก: ภัยร้ายคุกคามโลกที่เราต้องร่วมมือกันจัดการ
“ขยะพลาสติก” มหันตภัยร้ายที่กำลังคุกคามโลกใบนี้ ปัญหานี้ไม่ได้อยู่ไกลตัว แต่กลับแทรกซึมเข้ามาในทุกๆ ด้านของชีวิต ส่งผลกระทบต่อทั้งระบบนิเวศ สิ่งมีชีวิต และมนุษย์
แม้จะมีการรณรงค์ให้ลด ละ เลิก การใช้พลาสติกกันอย่างแพร่หลาย แต่ปริมาณขยะพลาสติกกลับเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะ “พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว” (Single-use plastic) อย่าง ถุงหูหิ้ว หลอด แก้วน้ำ ที่สะดวกต่อการใช้งาน แต่สร้างปัญหาใหญ่หลวงให้กับโลก
เนื่องในวันคุ้มครองโลกปี 2567 จึงเกิดพลังแห่งความร่วมมืออันยิ่งใหญ่ระหว่างภาคเอกชน ภาครัฐ และภาคประชาสังคม มุ่งสู่เป้าหมายเดียวกันในการลดการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง
1. พลังแห่งธุรกิจสีเขียว: ร้านกาแฟทั่วประเทศร่วมลดพลาสติก
ขบวนการร้านกาแฟสีเขียว (Green Coffee Shop) เกิดขึ้นโดยความร่วมมือของ 31 บริษัทผู้ประกอบการร้านกาแฟในประเทศ รวมเป็นจำนวน 9,530 ร้าน/สาขา พวกเขาร่วมประกาศเจตนารมณ์ในการลดการใช้บรรจุภัณฑ์พลาสติกหรือภาชนะแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง
การเปลี่ยนแปลงครั้งนี้ ไม่ได้เป็นเพียงการปรับเปลี่ยนรูปแบบการบริการ แต่เป็นการส่งเสริมวิถีชีวิตใหม่ที่คำนึงถึงการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าและเกิดประโยชน์สูงสุด
2. พลังแห่งภาครัฐ: รณรงค์ลดพลาสติกทั่วประเทศ
หน่วยงานภาครัฐในพื้นที่จังหวัดทั่วประเทศ ร่วมรณรงค์เนื่องใน วันคุ้มครองโลก ภายใต้แนวคิด “Planet VS Plastics: ลดพลาสติก กู้วิกฤติโลกเดือด” โดยมอบหมายให้สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัด (ทสจ.) ทุกจังหวัด ร่วมรวบรวมปริมาณพลาสติกที่เก็บรวบรวมได้ เพื่อนำมาคำนวณในการลดปริมาณก๊าซเรือนกระจก
3. พลังแห่งภาคประชาสังคม: เครือข่ายร่วมใจลดพลาสติก
เครือข่ายภาคประชาสังคมที่มีการดำเนินงานด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมทั่วประเทศ ร่วมใจลดการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง
เครือข่ายเหล่านี้ประกอบด้วย เครือข่าย ทสม. เครือข่ายโรงเรียนและชุมชนปลอดขยะ เครือข่ายเด็กและเยาวชน ด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) เมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน และองค์กรพัฒนาเอกชนด้านสิ่งแวดล้อม
นอกจากนี้ ยังมีการจัดกิจกรรมเนื่องในวันคุ้มครองโลก ปี 2567 นี้ แบบปลอดคาร์บอน
ร่วมใจพิทักษ์ขุมทรัพย์ทางธรรมชาติ มุ่งสู่ระบบนิเวศที่ยั่งยืน ในโครงการประจำปีอย่าง วันคุ้มครองโลก
สายน้ำสีเขียวมรกต ร่มรื่นใต้ร่มเงาพันธุ์ไม้ชายเลน ภาพคุ้นตาของระบบนิเวศอันอุดมสมบูรณ์ เปรียบเสมือนขุมทรัพย์ทางธรรมชาติที่หล่อเลี้ยงชีวิตสรรพสิ่ง บนผืนแผ่นดินไทย ป่าชายเลนทอดยาวขนานชายฝั่งทะเล ปกป้องชายฝั่งจากคลื่นลม กักเก็บตะกอน บำบัดน้ำเสีย เป็นแหล่งอาหาร และที่อยู่อาศัยของสัตว์น้ำนานาชนิด
สส. ร่วมกับกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง จัดกิจกรรม “เก็บขยะป่าชายเลน” ณ ศูนย์วิจัยทรัพยากรป่าชายเลนที่ 2 จังหวัดสมุทรสาคร กิจกรรมอันทรงคุณค่าที่มุ่งหมายฟื้นฟูระบบนิเวศ ปลุกจิตสำนึกให้ประชาชนเห็นความสำคัญของทรัพยากรธรรมชาติ
อาสาสมัครทุกท่าน ร่วมแรงร่วมใจเก็บขยะในป่าชายเลน คัดแยกขยะพลาสติก นำไปรีไซเคิล ลดปริมาณขยะที่ส่งผลเสียต่อสิ่งแวดล้อม กิจกรรมนี้ยังมีการคำนวณปริมาณขยะพลาสติกที่เก็บได้ เพื่อสร้างความตระหนักรู้ถึงผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
แนวคิด 4 ป. ลดปัญหาขยะพลาสติก
สืบเนื่องจากกิจกรรมเก็บขยะป่าชายเลน ยังมีการแนะนำแนวคิด 4 ป. เพื่อลดปัญหาขยะพลาสติก ประชาชนสามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ ดังนี้
- ปฏิเสธ: พลาสติกใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้ง เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้
- ปรับ: พฤติกรรมการใช้พลาสติก เลือกขนาดที่เหมาะสม ใช้ซ้ำให้คุ้มค่า
- เปลี่ยน: ไปใช้บรรจุภัณฑ์จากธรรมชาติ ลดการพึ่งพาพลาสติก
- แปลง: ร่างเพิ่มมูลค่าให้กับขยะพลาสติก รีไซเคิล นำมาใช้ใหม่
